In 2024 zijn in totaal 351 industriële bedrijven failliet verklaard, wat een aanzienlijke stijging betekent ten opzichte van de 270 faillissementen in 2023. Dit is het hoogste aantal sinds 2016 en een duidelijke indicator van de groeiende financiële druk binnen de sector. Vooral het vierde kwartaal van 2024 was opvallend: er werden 104 faillissementen uitgesproken, dat zijn er 50 meer dan in dezelfde periode een jaar eerder. Daarnaast blijkt uit recente cijfers dat in februari 2025 relatief gezien de meeste faillissementen in de industrie werden geregistreerd. Deze trends onderstrepen een verslechterende financiële situatie die niet genegeerd kan worden. 

Financiële ontwikkelingen in de Nederlandse metaalsector: complexe uitdagingen 

De metaalsector, met haar takken als metaalbewerking, machinebouw en toeleveranciers, is sterk verweven met de internationale markt. Dit maakt de sector kwetsbaar voor wereldwijde economische schommelingen.  

Een van de meest urgente problemen is de grote volatiliteit in grondstofprijzen. Zo zijn de prijzen van staal, aluminium en andere metalen de afgelopen jaren aanzienlijk gestegen. Bijvoorbeeld, de staalprijs steeg tussen 2020 en 2022 met meer dan 70%, terwijl aluminiumprijzen in diezelfde periode met ongeveer 60% toenamen. Sinds 2023 zien we nog steeds sterke prijsschommelingen van soms wel 10% per maand. Deze volatiliteit leidt tot onvoorspelbare marges en grote onzekerheid voor bedrijven. Vooral ondernemingen met langlopende contracten zonder flexibele prijsafspraken ervaren hierdoor flinke financiële druk, omdat ze de hogere inkoopkosten niet direct kunnen doorberekenen aan hun klanten. 

Daarnaast zijn de loonkosten flink toegenomen. Dit komt door cao-verhogingen en de schaarste aan technisch personeel. Het tekort aan gekwalificeerde werknemers dwingt sommige bedrijven zelfs om opdrachten af te wijzen, wat de omzetgroei remt en de winstgevendheid aantast. Tegelijkertijd zien we dat bedrijven steeds meer investeren in duurzaamheid, zoals energie-efficiënte machines en circulaire productieprocessen, en in digitalisering via automatisering en ERP-systemen. Deze noodzakelijke investeringen vergen een gezonde cashflow of externe financiering. 

Ook de betaaldiscipline binnen de keten neemt af. Door geopolitieke spanningen en het rentebeleid van de Europese Centrale Bank betalen afnemers hun facturen steeds trager. Dit legt extra druk op het werkkapitaal van bedrijven, wat hun financiële flexibiliteit verder beperkt. 

De cruciale rol van effectief debiteurenbeheer 

In deze uitdagende economische situatie is goed debiteurenbeheer essentieel voor de financiële gezondheid van bedrijven in de metaalsector. Snelle betaling van facturen zorgt ervoor dat bedrijven minder afhankelijk worden van dure externe kredietlijnen. Dit is vooral van groot belang bij de vaak grote voorinvesteringen die nodig zijn voor machines en grondstoffen. Daarnaast vermindert een zorgvuldig debiteurenbeheer het risico op wanbetaling door middel van kredietwaardigheidschecks en een actieve opvolging van openstaande posten. 

Een solide debiteurenpositie versterkt bovendien de onderhandelingspositie van bedrijven tegenover leveranciers en banken. Bedrijven die laten zien dat ze hun financiën op orde hebben, kunnen rekenen op gunstigere voorwaarden en kortingen. Dit resulteert in lagere kosten doordat er minder noodzaak is voor factoring, incassotrajecten of juridische procedures, en doordat rente- en financieringslasten dalen dankzij snellere beschikbaarheid van cash. 

Praktische middelen en strategieën voor debiteurenbeheer 

Om debiteurenbeheer effectief te maken, kunnen bedrijven in de metaalsector een aantal bewezen strategieën toepassen. Het gebruik van externe kredietinformatie, bijvoorbeeld van gespecialiseerde partijen als CreditDevice, helpt risico’s beter in te schatten en kredietlimieten per klant vast te stellen. Factuurautomatisering en digitalisering versnellen het facturatieproces, verminderen fouten en zorgen voor tijdige opvolging. 

Daarnaast is het belangrijk een strak debiteurenbeleid te voeren met duidelijke en juridisch afdwingbare betaaltermijnen, bijvoorbeeld 30 dagen netto. Proactieve communicatie met klanten, zoals het bellen vóór de vervaldatum (pré-dunning), helpt om betaalachterstanden te voorkomen. Voor grote financiële risico’s bieden kredietverzekeringen een extra beschermingslaag en bieden ze inzicht in de kredietwaardigheid van klanten. Bij tijdelijke liquiditeitstekorten kan factoring een nuttige oplossing zijn, mits de kosten daarvan goed in het oog worden gehouden. 

Conclusie: debiteurenbeheer als strategische noodzaak in een uitdagende sector 

De Nederlandse metaalsector bevindt zich in een financiële fase die gekenmerkt wordt door stijgende kosten, onzekerheden en een uitdagende markt, maar ook door innovatie en investeringen in duurzaamheid en digitalisering. Met marges die onder druk staan en een toenemende behoefte aan een gezonde cashflow, is goed debiteurenbeheer niet langer een luxe, maar een absolute strategische noodzaak. Het stelt bedrijven in staat hun liquiditeit te verbeteren, kredietrisico’s te beheersen en ruimte te creëren voor groei en toekomstbestendige investeringen.