Minder faillissementen dan vorige crisis, maar blijft dat zo?

Het aantal faillissementen in Nederland ligt tijdens de coronacrisis tot nu toe lager dan tijdens de financiële crisis die in 2008 begon, maar ook lager dan de afgelopen jaren. Sterker nog: het aantal bedrijven dat failliet ging is in jaren niet zo laag geweest als in 2020. In totaal vroegen 2.703 bedrijven een faillissement aan, 16 procent minder dan in 2019; het laagste aantal sinds 1991.

Toen de coronapandemie en dus de crisis vorig voorjaar begon, ging 0,17 procent van de Nederlandse bedrijven failliet. In 2008, het eerste jaar van de financiële crisis, lag dat aantal op 0,57 procent; aanzienlijker hoger dus.

Grote verschillen ten opzichte van 2008

De oorzaak dat bedrijven minder last hebben van de huidige crisis dan die van 2008, ligt vooral in het feit dat bedrijven optimaal gebruik hebben gemaakt van de flexibilisering van de arbeidsmarkt. Hierdoor konden ze in 2020 personele inzet makkelijker afschalen en hun kosten beter managen. Ook is het verlies aan inkomen voor bedrijven kleiner dan tijdens de financiële crisis van 2008.

Bovendien hebben veel ondernemers hun strategie verlegd en zijn meer online gaan verkopen. De online verkopen zijn in de coronacrisis dan ook met 55 procent gestegen. Wat ook opvalt, is dat tijdens de coronacrisis niet elke branche hard getroffen is. De hardste klappen vielen binnen de horeca, retail, evenementen en warenhuizen. Ruimhartige steun en snel ingrijpen van de overheid heeft ervoor gezorgd dat een kleinere groep bedrijven in de problemen is gekomen dan in 2008.

Tsunami aan faillissementen… of niet?

Dat het aantal faillissementen zo laag is gebleven tijdens de coronacrisis had ondernemend Nederland en de overheid niet kunnen voorspellen. Maar kun je het aantal faillissementen wel voorspellen als er een crisis is? Sommige onderzoeken suggereren dat het aantal faillissementen in Nederland de komende 12 maanden zal stijgen met 44 procent ten opzichte van het afgelopen jaar.

Er zijn ook economen die denken dat het aantal faillissementen wel zal oplopen, maar ze zijn positiever geworden over de hevigheid van die golf. De economie lijkt weer goed aan te trekken en de regelingen voor de terugbetaling van schulden zijn verruimd. Ondernemers hoeven pas vanaf 1 oktober 2022 te beginnen met het terugbetalen van belastingschulden. Ze krijgen hier nu vijf jaar de tijd voor in plaats van drie jaar.

Uitstel van executie

Veel bedrijven hebben belastinguitstel aangevraagd en die ook gekregen. Eind vorig jaar bedroeg de totale belastingschuld al 13,2 miljard euro. Maar uitstel is geen afstel: uiteindelijk zullen ze de achterstand moeten inlopen. Niet elke onderneming zal in staat zijn de belastingschuld terug te betalen en als gevolg hiervan de deuren zou moeten sluiten. Ondernemers die het lukt om het hoofd boven water te houden, zullen nog lang last hebben van de gevolgen van de coronacrisis. Het zal nog jaren duren voordat ook bij hen het ‘oude normaal’ weer terug is.