Rentabiliteit is een essentiële maatstaf die de verhouding van de gemaakte winst ten opzichte van het geïnvesteerde vermogen weergeeft. Het betreft een kengetal dat inzicht verschaft in de opbrengsten van een onderneming. Het eerste gedeelte van de term rentabiliteit verwijst naar het woord rendement.

Het berekenen van de rentabiliteit is van belang om een helder beeld te krijgen van de gezondheid van een onderneming. Belanghebbenden bij deze calculatie zijn investeerders en aandeelhouders. Het is voor aandeelhouders extra belangrijk om te weten of een bedrijf groeit en/of winst maakt op de lange termijn, aangezien deze groep wordt betaald van dividend (=winstuitkering van een onderneming). Als blijkt dat een onderneming (op de lange termijn) geen winst maakt, is het voor aandeelhouders niet interessant om in een bedrijf te investeren.

Hoe bereken je de rentabiliteit?

Er zijn diverse manieren om de rentabiliteit te berekenen. Onderstaand zijn de formules van de rentabiliteit van het totaal vermogen, eigen vermogen en vreemd vermogen weergeven:

RTV: (bedrijfsresultaat / gemiddeld totaal geïnvesteerd vermogen) x 100%;

REV: (winst na aftrek van interest en belastingen / gemiddeld geïnvesteerd eigen vermogen) x 100%;

RVV: (betaalde interest / gemiddeld geïnvesteerd vreemd vermogen) x 100%.

Waarom is rentabiliteit belangrijk?

1. Winstgevendheid en groei: Rentabiliteit is de sleutel tot winstgevendheid en groei. Het stelt bedrijven in staat om de financiële middelen te genereren die nodig zijn om hun activiteiten uit te breiden, nieuwe markten te betreden, nieuwe producten of diensten te ontwikkelen en te investeren in onderzoek en ontwikkeling. Een gezonde rentabiliteit is aantrekkelijk voor investeerders en stelt bedrijven in staat om kapitaal aan te trekken voor verdere groei.
2. Financiële stabiliteit: Een goede rentabiliteit is essentieel voor de financiële stabiliteit van een bedrijf. Het stelt bedrijven in staat om hun schulden af te lossen, werkkapitaal te financieren en voldoende liquide middelen te behouden om aan hun verplichtingen te voldoen. Een solide rentabiliteit vermindert het risico op financiële problemen en vergroot de veerkracht van een bedrijf in tijden van economische uitdagingen.
3. Investeerdersvertrouwen: Investeerders zijn op zoek naar rendabele bedrijven waarin ze hun geld kunnen investeren. Een positieve rentabiliteit is een belangrijke maatstaf voor investeerders om te beoordelen of een bedrijf aantrekkelijk is voor investeringen. Het demonstreert de efficiëntie en effectiviteit van een bedrijf bij het genereren van winst, wat het vertrouwen van investeerders vergroot en de toegang tot kapitaal vergemakkelijkt.
4. Besluitvorming en strategieontwikkeling: Rentabiliteit is een waardevol hulpmiddel bij het nemen van zakelijke beslissingen en het ontwikkelen van strategieën. Het biedt inzicht in welke producten, diensten, markten of klanten het meest winstgevend zijn, waardoor bedrijven hun middelen effectief kunnen inzetten en hun inspanningen kunnen richten op gebieden met het grootste potentieel voor winstgevendheid.

Rentabiliteit in de praktijk

Investeringen worden gemaakt met de intentie om terugverdiend te worden en daarnaast om maximale rendement op te leveren. De volgende twee voorbeelden laten zien waarom het berekenen van de rentabiliteit belangrijk is en waarom hier voldoende aandacht aan besteed dient te worden:

• Een fabriek koopt een (nieuwe) productiemachine;
• Een boer schaft een melkrobot aan om op geautomatiseerde wijze koeien te melken, zodat er minder handarbeid en dus minder werknemers nodig zijn.

Dergelijke aankopen zijn belangrijke investeringen voor een onderneming. De kosten hiervan kunnen in bepaalde gevallen oplopen tot in de miljoenen. Over het algemeen duurt het vijf tot tien jaar voordat de meeste bedrijven winst maken. Dit geeft direct de essentie van de rentabiliteit aan. Door dit te berekenen ziet een bedrijf in of een investering op de strategische termijn rendement (resultaat) zal opleveren.

De rentabiliteit is onder te verdelen in twee posten, namelijk de rentabiliteit over het eigen vermogen en de rentabiliteit over het vreemd vermogen.

Indien een onderneming een REV (=rentabiliteit eigen vermogen) van 20% heeft, betekent dit dat er €0,20 wordt verdiend op elke euro dat in de onderneming is geïnvesteerd. Met andere woorden; elke euro die in de onderneming is gestopt, levert een bedrag van €0,20 op.

Als een onderneming een RTV (=rentabiliteit totaal vermogen) van 10% heeft en hiermee vervolgens een nieuw vreemd vermogen aantrekt tegen een rentepercentage lager dan 10%, dan verdient het bedrijf op dit vreemd vermogen.

Naast rentabiliteit zijn solvabiliteit en liquiditeit ook belangrijke maatstaven om de gezondheid van een onderneming in kaart te brengen.