Risicobeheer: een essentiële vaardigheid voor projectmanagers 

Als projectmanager bent je verantwoordelijk voor het succesvol realiseren van een project binnen een bepaalde tijd, budget en kwaliteit. Maar hoe gaat je om met de onzekerheden en uitdagingen die je onderweg tegenkomt? Hoe zorg je ervoor dat je de risico’s die je project kunnen bedreigen, tijdig identificeert, analyseert en beheerst? 

Risicobeheer is een continu proces dat helpt om proactief en gestructureerd met risico’s om te gaan. Risico’s zijn onzekere gebeurtenissen met mogelijke gevolgen voor projectdoelstellingen, die zowel positief als negatief kunnen zijn. Door risicobeheer toe te passen, kunt je de kans op het bereiken van je doelstellingen vergroten en de negatieve gevolgen van risico’s verminderen.  

Risicobeheer bestaat uit zes stappen:  

1. Doelstelling vaststellen: Dit is de eerste stap waarin je bepaalt wat je wilt bereiken met een project en wat de randvoorwaarden en verwachtingen zijn. Je kunt de doelstelling SMART formuleren: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Ook kun je risk appetite bepalen: de mate waarin je bereid bent om risico’s te nemen om de doelstellingen te bereiken. 
2.  Risico’s identificeren: Dit is de stap waarin je alle mogelijke risico’s die je project kunnen beïnvloeden, in kaart brengt. Je kunt hiervoor gebruik maken van verschillende bronnen, zoals historische gegevens, marktonderzoek, brainstormsessies, interviews of checklists. Je kunt ook onderscheid maken tussen interne en externe risico’s, en tussen positieve en negatieve risico’s. 
3.  Gevolgen inschatten: Dit is de stap waarin je de kans van het optreden en de mogelijke impact van elk risico inschat. Je kunt dit kwantitatief of kwalitatief doen, afhankelijk van de beschikbare informatie en de complexiteit van het risico.  
4.  Risico’s beoordelen: Dit is de stap waarin je de prioriteit en het belang van elk risico bepaalt. Hiervoor gebruik worden gemaakt van een risicomatrix die de kans en de impact van elk risico combineert. Je kan ook een drempelwaarde vaststellen om te bepalen welke risico’s acceptabel zijn en welke niet. 
5.  Risico’s beheersen: Dit is de stap waarin je beslist welke acties je gaat ondernemen om de risico’s te beïnvloeden. Er kan gekozen worden uit vier strategieën: vermijden (het risico elimineren), verminderen (het risico verkleinen), overdragen (het risico delen of uitbesteden) of accepteren (het risico tolereren). U kunt ook kansen benutten door ze te exploiteren (het positieve effect vergroten), delen (het positieve effect verspreiden), verbeteren (de kans vergroten) of accepteren (het positieve effect verwelkomen). 
6.  Monitoring: Dit is de laatste stap waarin je de voortgang van je project en de status van de risico’s bewaakt. Je kunt hiervoor gebruik maken van verschillende hulpmiddelen, zoals dashboards, rapportages, audits of evaluaties